Historia szkolnictwa

Dekret z 1919 roku wprowadzał bezpłatne i obowiązkowe nauczanie w zakresie 7 klas, tzw. szkoły powszechnej. Realizacja takiego programu nie wszędzie była możliwa. Na wsiach powstawały przede wszystkim szkoły czteroklasowe, w których zatrudniano jednego lub dwóch nauczycieli. Trudności ogólnokrajowe znajdowały odzwierciedlenie również w Baranowie. Jak wszędzie, brakowało tutaj odpowiednich pomieszczeń, nauczycieli, podręczników i pomocy dydaktycznych. Mimo to, już w tym pierwszym okresie powstała w Baranowie szkoła powszechna 7-klasowa, początkowo o charakterze rozwojowym, to znaczy, że z każdym nowym rokiem przybywała kolejna klasa. W roku 1923 szkoła doszła do 4-klasowej, a ponieważ posiadała tylko jeden budynek własny i jedną salę lekcyjną, pozostałe klasy musiały się mieścić w budynkach wynajętych, raczej mało przystosowanych do wymogów szkolnych. Uczyli wtedy Jan Zasada jako kierownik oraz Jan Bojduryk i M.Wdowiarz jako tzw. "siły pomocnicze".

W lecie 1924 roku wymieniono cały personel szkolny i na miejsce pana Zasady kierownikiem szkoły mianowano Leonarda Kryka przybyłego do Baranowa z Poturzyna koło Tomaszowa Lubelskiego. Z chwilą objęcia przez tego człowieka baranowskiej placówki rozpoczęła się dla niej nowa epoka, która trwa do dnia dzisiejszego. Wiele działań, które inicjował w tamtych odległych czasach Leonard Kryk, obecnie jest kontynuowanych przez nas - jego następców. Poza tyra szkoła baranowska dopiero za kierownictwa L. Kryka osiągnęła status pełnowartościowej placówki oświatowej i objęła swoim działaniem całą społeczność baranowską - nie tylko dzieci, ale również dorosłych. To pod kierunkiem L. Kryka szkoła stała się miejscem patriotycznego wychowania i starano się kreować kulturalne życie miejscowości. I w końcu to właśnie L. Kryk założył w 1924 roku i przez 40 lat prowadził bezcenny dzisiaj dokument - kronikę szkoły, którą przechowuje się w naszej szkole z pietyzmem i która jest głównym źródłem do opisywanych tutaj dziejów szkoły po 1924 roku.

Gdy Leonard Kryk przybył do Baranowa, był młodym i bardzo energicznym człowiekiem. Posiadał duże zdolności organizacyjne, a także nie był pozbawiony pewnego doświadczenia. Wcześniej bowiem pracował w szkołach jednoklasowych w Przeorsku i Hucie Dzierążyńskiej, a w Poturzynie, z którego przybył do Baranowa był nawet kierownikiem czteroklasowej szkoły.

Po latach bardzo ciepło wspominał ten pierwszy okres swej pracy. Pisał w kronice, że "praca na pierwszych placówkach pozostawiła miłe wspomnienia i zachętę do pracy. Ludność rozentuzjazmowana wschodem słońca wolności masowo garnęła się do oświaty, bo to "nasza szkoła".

W Baranowie niestety takiej atmosfery L. Kryk nie spotkał. Tutaj czekała go ciężka praca i walka z zacofaniem i ciemnotą, czemu często dawał wyraz w swych relacjach na kartach kroniki szkolnej.

"Nam tu porządków nie trzeba" mawiali niektórzy mieszkańcy Baranowa do nowego kierownika szkoły, który pełen inicjatywy usiłował polepszyć stan tutejszej oświaty.

Jednocześnie starał się L.Kryk, przynajmniej częściowo, usprawiedliwić niezbyt przychylny stosunek tutejszego społeczeństwa do szkoły. Wskazywał, że okolice Baranowa są bardzo biedne, gleby nielitościwie piaszczyste, a płody wyjątkowo ubogie. Ludzie trapieni przez wiele zmartwień, nie myślą o szkole dla dzieci. Oszczędzają na kupowaniu książek i przyborów szkolnych.

Praca L. Kryka nie należała w tych baranowskich warunkach do łatwych, a jednak coś musiało tutaj być pozytywnego skoro pozostał aż 41 lat.

Oficjalnie rozpoczął swe urzędowanie dnia 1 września 1924 roku. Przybył do Barancwa wraz z żoną Eleonorą. Zamieszkali w opisanym powyżej budynku szkolnym. Obok małżeństwa Kryków w 1924 roku znaleźli się w Baranowie Lucyna Tarłowska i Franciszek Pałka.

X 1924 rok. Grono nauczycieli przed gankiem szkoły: I.Jan Zasada - kierownik szkoły do 1924 roku, 2.Franciszek Pałka - nauczyciel szkoły w Baranowie, 3.Eleonora Krykowa - nauczycielka szkoły w Baranowie, 4.Zofia Durbak - nauczycielka szkoły w Karczunku, 5.Maria Hryniewska - nauczycielka szkoły w Koźle, 6.Genowefa Boroniówna - nauczycielka szkoły w Zagoździu, 7.Lucyna Tarłowska- nauczycielka szkoły w Baranowie, 8.Wacław Poznański - nauczyciel szkoły w Czołnie.